بايد پرسيد، اگر خرمشهر در روز به ياد ماندني سوم خرداد ماه سال 1361، با استفاده از قدرت نظامي سلحشوران دلاور ايران، فتح نمي‌شد، جنگ چه سرانجامي مي‌يافت؟!
آيا صدام هيچ گاه با اختيار خود، اين شهر را رها مي‌کرد و از ناميدن آن به نام «مُحَمّره» منصرف مي‌شد؟ دشمن با از دست دادن حدود دوازده هزار اسير در جريان آزادي خرمشهر، نشان داد، مصمم بوده تا به هر قيمتي، اين شهر را براي هميشه در اختيار خود نگه دارد. آزادسازي خرمشهر، پايان يک دوره مهم از جنگ و آغاز يک دوره جديد در دفاع مقدس است. فتح خرمشهر، ماهيت و شکل جنگ را تغيير داد.

تا پيش از فتح اين شهر، هدف صدام و حزب بعث عراق، براندازي و سقوط نظام جمهوري اسلامي و نابودي انقلاب اسلامي بود. البته در اثناي جنگ و هنگامي که صدام احساس کرد نمي‌تواند به همه اهداف خود برسد، جدا کردن خوزستان از ايران و لغو قرارداد 1975 الجزاير را به عنوان كمترين دستاورد خود در جنگ، تعيين کرد.

با فتح خرمشهر، همه اين اهدافِ برنامه‌ريزي شده دشمن از بين رفت. عمليات بيت‌المقدس و فتح خرمشهر، ايران را به اوج پيروزي رساند و رزمندگان اسلام را در قله افتخار ايرانيان سربلند قرار داد. در اين اوضاع، احساسي که از بزرگي قدرت صدام در خاورميانه پديد آمده بود، به يکباره فرو ريخت و انقلاب اسلامي را در جايگاه تعيين‌کننده‌اي در ميان ملت‌‌هاي منطقه گذارد؛ موازنه قوا را به سود جمهوري اسلامي ايران تغيير داد و منزلت ايرانيان را و قدرت اسلام را که چنين رزمندگان سلحشوري آفريده است، در عرصه نظام بين‌المللي بالا برد؛ بار ديگر، امام خميني را به عنوان رهبري شکست‌ناپذير که با عرضه ديدگاه‌‌هاي اسلامي، توانسته است قدرت جديدي را به ملت ايران ارزاني بخشد، در افکار عمومي جهانيان مطرح کرد و مردم لبنان و فلسطين به مبارزه خود در برابر رژيم صهيونيستي اميدوار شدند.

در پي حمله ارتش اسرائيل به سرزمين لبنان که پس از فتح خرمشهر صورت گرفت، حزب‌الله لبنان با تأسي از شيوه جنگ بسيجيان ايران در برابر ارتش صدام، از درون شيعيان مظلوم لبنان متولد شد و جان تازه‌اي به قدرت اسلام در آن سرزمين بخشيد.
فتح خرمشهر، اين احساس را در مردم ايران پديد آورد که قدرت ايمان و هدايت امام خميني، مي‌تواند بر پشتيباني‌‌هاي آمريکا و شوروي و برخي کشورهاي اروپايي و عربي از رژيم بعثي صدام، پيروز شود و بزرگترين قدرت نظامي عربي را در برابر قدرت اسلام و رزمندگان سلحشور ايران ناکام بگذارد.

با فتح خرمشهر، علايم شکست صدام براي همگان آشکار شد و ظهور قدرت نظامي جديد ايران را که از درون انقلاب اسلامي جوشيده بود، نويد داد. در آن روزها، نخست‌وزير رژيم صهيونيستي گفته بود: اگر نيروهاي ايراني از رودخانه دجله بگذرند، ارتش اسرائيل با آنها مقابله خواهد کرد، زيرا «مناخم بگين»، سقوط صدام را موجب حرکت رزمندگان اسلام به سمت قدس شريف مي‌دانست.
فتح خرمشهر براي هميشه، سربلندي ايرانيان و توانمندي مکتب اسلام را در تربيت رزمندگان پر توان و شجاع، به همراه دارد و پرچم مقاومت را در ميان مردم ايران، برافراشته نگه خواهد داشت.

دکتر حسين علايي